Le Manusheski Tragedija – Dujto rang

DUJTO RANG

(Ando paradajchi. Mashkaral o zhanipe haj e bimerimaske kasht. O Adam haj e Eva aven, sogodi falo pedura lel len, krujal. Andaj cheresko puterdo vudar glorija razal angle, haj le inzherongo grupo, lokes gilyabel. Abdyol o kham.)

EVA
Ah, o trajo, che shukarij, che gugloj!

ADAM
Haj raj som, opral sogodestar.

EVA
Hatyardyol ke gindinpe pa amende,
Haj anda kado numa blago phenas,
Kodoleske, kon del kado lashipe.

ADAM
Dikhav, kastar inkres, voja del tut.
Trushajvav, Eva, dikh, axtomasa
Dikhel e phabaj.

EVA
Maj shino jekh.

LE DEVLESKI VORBA
Tordyuv, tordyuv, intrego phuv tuke
Dav. Adam, le duj kashta krujin, krujin,
Kaver buzho si ande kadal phabaja,
Merela kodo, kon xal anda lende. –
Kutka lojol sumboro le drakhengo,
Kothe shalin sikadyol hodinasa,
Anda abdyome, mizmereski taty.

ADAM
Axtome vladoj, haj platnikojlo.

EVA
Le duj kasht, maj shukaraj, sar kaver,
Haj nashtig xas?

ADAM
Haj sostar si, vuneto o cheri,
Haj o rito – sostar si zeleno. –
Pattyas e vorba, av palama, Eva.
(Tele pashjon mashkar le drakha.)

EVA
Bandyuv pe muro kolyin, tradav le machan.
(Bari balval phurdel, o Lucifer mashkar le patra reslas.)

ADAM
Ahaj zhuvlye! soj kado, chi ashunes.
Sar kana strejno, dushmanengi
Zor, pelosas pe amende.

EVA
Izdrav!
Le chereske gilya mucisajle.

ADAM
Kathe, pe tyo kolyin, ashunav inke.

EVA
Me pale, opral, e lashar tena shuno,
Ande tyire jakha arakhav, Adam.
Shaj avos,. tu tena avesas,
Ke vi pej luma, tu dorosardan man,
Sar abdyome, somnakuno khamoro,
Ande sogodi, geres, te na avel.
Pej pajeski glinda makhel pes
Haj barimojlo, kaj si les amal,
Bare duhosa bistrel, ke numa
Peska jagake cinyi amalij,
Savasa kethane khanchi kerdyolas.

ADAM
Na vorbin kade Eva, na ker lazhav.
Soste si glaso, tena naj kon hatyerel?
Soste si raza, te kolor na astarel opre?
So avos me, sar glaso, Luludyi,
Ande tute te na avlas shuk trajo,
Ande soste me andre shaj kamos?

LUCIFER
Kadi kolyi vorba soste ashunav? –
Boldavma, kam lazhavo reselma,
Ke vi e shudri, godyaver godyi,
Chudilpe, pe shavorengi vojavorba.
(Jekh chiriklyori gilyabel, pashe, pekh kranzha.)

EVA
Ashun feri Adam, phenta, hatyares
Kaj cina kamadyaki gilyi?

ADAM
Me e lenoski bash ashunav
Kasave shukares te gilyabel.
EVA
Sosko jek glasoj kado, skumpna,
Ke but vorbij, thaj jek godyaverimoj.

LUCIFER
So ashav katyi? Opre pej butyi,
Colaxarav ke si te xasajven.
Haj inke tordyuvav, ke chi tromav,
Chi marav man iva le zhanimasa,
Le barimaske shavorenca,
Lenca, pasha kasht, sar zido tordyol,
Kon kolyimastar feroj lengo jilo,
Vazdel le xasardes: kado o duhojlo.
So gindojma. Kon tromal, chi xasarel.
(Bari balval phurdyol. O Lucifer angla daravne duj manusha zhal. E Glorija tunyardyol. O Lucifer assal.)
So gindin tume? – (Karing e Eva nashel.)
Ahaj, tordyuv shukar zhuvlye!
Mukh, te dikhav tut jek minuto.
(E Eva tordyol haj lokhes opre tromajvel.)
(rigate) Kado mosur butivar nyevardyol.
(opral) Adam tu daras?

ADAM
Tutar, tirharina?

LUCIFER
(rigate) Vi kado lasho dulmutano murshi.
(opral) Najisime av, buzhe phrala!

ADAM
Phen, kon san?
Telal aves amende vaj opral?

LUCIFER
Sar fajtu, amende, pe jek zhal.

ADAM
Chi zhanglem, ke vi kaver manush si.

LUCIFER
Hoho, but si inke so tu chi zhanes,
Haj chi na zhanesa. Vaj o phuro Del
Anda kodo kerdastu po trajo,
Hoj e luma te ulavel tusa?
Tu les lashares, voj tut inkrel,
Phenel, le katkar, haj na le kutkar,
Feriltu haj ingrel tut, sar pedos,
Hoj pe godyi, te des, tena trubuj.

ADAM
Sar te gindijma? – haj chi gindijas:
Tena hatyaros e khameski raza,
E arakhadyipeski, gugli losh,

Haj mure Devleski lashi ashtyin,
Kon man shutas pa kaj phuv Devleske?

LUCIFER
Kado inkrel vi o cino kermo,
Savo e fruta xal anglatute,
Taj e bari chiriklyi, kon pe cini del.
Vaj so shol tut, maj platnikoske?
Jek pikko jag, so ande tume zhuvil,
Jek bi agoreska zorako mishkipe;
Sar e lenoske unyi spumi,
Pek minuto fimlades tele peren
Ande jek milno surro gropate. –
Ova, shajke avlas, jek, o gindo,
Kaj ando bi zhanimo morcolpe,
Kado bareske sholastu pe tyi zor,
Mukles, te alos lasho haj nasul,
Hoj, tu, te gindistu, pa tyo trajo,
Haj pa gindura opre muntujastu.
Gunuj kermeske tuke mishtoj
Te barares ande kovji angalya
Haj bi zhanimo te nachol tyo trajo. –
Bari hodinaj ando pattyajimo,
Pharoj pe tye punre te tordyos. –

ADAM
Bare butya phenes, zalijma lendar.

EVA
Me duhojma, shukar, nyeve butya phenes.

LUCIFER
O zhanipe inke chi avlas dosta;
Hoj te trupujpe, ande bare butya,
Inke trubujas o bi meripe.
So zhanel te kerel jek skurto trajo?
Kadal duj kasht, garaven sogodi,
Thaj lestar feroj tut, kon kerdas tut,
Zhanesa, sar o Del, pa leste te xasa,
Lestar bi agor terno ashosa.

EVA
Inke nasul si kon kerdas amen!

ADAM
Apol te xoxaves amen? (E luvudy avri uzhol.)

LE CHERESKO GRUPO
Juj, tuke, luma,
O purano tugudyipej tusa.

E RAJESKI VORBA
Manush, sama letu!

ADAM
Sosko glazoj kado pale?

LUCIFER
E balval le kranzhi kinoj.
Zhutisaren,
Tume pramadya,
E manushes tumenge
Te astaren. –
(Bari baval, e luvudy tunyardyol.)
Le duj kasht murej

ADAM
Ta kon san tu?
Ke kasaveske dichos sar ame.

LUCIFER
Dik kutka chiriklya, po ajero,
Dik hilica telaj phuv hunavel,
Sol dujen kaver dikhimo lel krujal.
Ba buzhesko them, avral si pa tyi dikh,
Haj o manush si tuke, o maj ucho.
Zhukleske, zhukel si baro kuchipe,
Haj patyivil, kana amales aloj.
Apol sar tu kana tele dikhes les,
Thaj tordyos pa lesko eleshmento,
Ashtyin vaj armaj shores Devlestar
Vi ame kade dikhas tele tumen,
La godyake themeskirenge.

ADAM
Haj tu mashkar kodal san o jekh?

LUClFER
Ova, mashkar zurale maj zuralo,
Kon tordyolas pasha Rajesko skamin,
Haj kaske nachilas e luvudyija.

ADAM
Ta sostar, chi ashilan ando cheri,
Pe kadi luma soste avilan?

LUCIFER
Rucisardom kothe o dujto than,
O jek glasope, o vorta trajo,
E shavorikane chereske gilya,
Save sa lasharen, nasul chi phenen.
Zurin doroj, bi vortakope,
Kaj nyevi zor, haj nyevi luma del,
Kaj o dyih, andepest, baro shaj si,
Kaj, kon tromakoj, manca shaj avel.

ADAM
Phendas o Del, ke marla amen
Kana kaver drom alosarasa.

EVA
Sostar marel amen? – Kana o drom
Avri das, sar te zhas, sar te doroj les,
Vi kasaveske kerdas amen,
Hoj dosh, tena, te ingrel amen.
Vaj soste tordyardas amen pe xar,
Zalime sheresa, bezexake. –
Apol e bezex godyate te si,
Sar balval ande axtome dyesa,
Kon phenel ke bidaj kaj chigarel,
Sar kadales, so zhuvindes tatyarel?

LUCIFER
Ake, reslas o angluno platniko! –
But sogodi resesa, muri pheny,
Kaj but mijji drom kado vorbina – – –
Ande dilengo kher pema but zhene,
But darajvel, po agor chi resen.
Ta muken opre e godyaripesa,
Sako butyake but agora si,
Haj kon, sogodij, kodo sama lel,
Maj cerra zhanla, sar kana anglunes,
Haj pe kris opre aba chi avel.
E kerdyimasko merimo, e godyar. –

EVA
Ta me, shinav jek, anda frukto.

ADAM
Armaja das o Raj.
(Lucifer assal.)
Numa shin tele.
Te avel, pe ame, so si te avel,
Avas zhanara, sar o Del.
(E zhanimaski phabaj majintig e Eva, palakodo o Adam zumavel.)

EVA
Palakodo
Sakana terne. –

LUCIFER
Akorde aven.
O bi merimasko kasht kadojlo.
Sidyaren aba!
(Karing o kaver kasht cirdel len, jek Cherubo jagale xanresa, lengo drom tordyol.)

CHERUB
Rigate, bezexale!

E RAJESKI VORBA
Adam, Adam! Muklan man,
Mukav tut, vi me, dikh so mols korkori.

EVA
Gataj amenge!

LUCIFER
Brigintume?

ADAM
Na pattya.
Numa grozosajlem sar ushtyilom. –
Avastar, phenye, avastar, – av, av!
Strenoj aba, haj shushoj kado than.

CHERESKE GILYI
Ahaj, roven, phralenge asvenca,
Molpe e xoxav – e phuv xasajlas. –

(Nagy Gusztáv fordítása)